2. Olievervuiling
Welke schade veroorzaakt op zee geloosde olie?
De exacte aard en duur van eventuele effecten van een olievlek hangen af van een aantal factoren. Deze zijn onder andere:
- het type en de hoeveelheid olie en het gedrag ervan nadat het geloosd is
- de fysische karakteristieken van het getroffen gebied
- weersomstandigheden en seizoen
- het type en de doeltreffendheid van de opruimingsactiviteiten
- de biologische en economische karakteristieken van het gebied en de gevoeligheid ervan voor olievervuiling.
Typische effecten op mariene organismen variëren over een spectrum van toxiciteit (speciaal voor lichte oliën en producten) tot verstikking (zwaardere oliën en verweerde residu's). De aanwezigheid van toxische componenten veroorzaakt niet altijd sterfte maar kan tijdelijke effecten zoals bedwelming en aantasting van weefsels opwekken, die gewoonlijk na verloop van tijd verdwijnen (ITOPF).
Impact op zee
Olievlek, -druppels en -chocolademousse treffen vooral organismen die naar de oppervlakte komen om te ademen, in het water duiken om voedsel te vinden of die zich verzamelen op of bij het wateroppervlak. Het besmeuren met olie kan specifiek zijn voor bepaalde organen en fysiek de beweging, het voeden en/of andere acties van het organisme verstoren. Olievlek heeft ook zijn weerslag op drijvend vast afval, navigatieboeien, schepen, visuitrusting, kweek van schaaldieren, vlotten, net-pens, enz.
Van alles dat met olie besmeurd of bedwelmd kan worden, zijn de slachtoffers waar we het meest bezorgd over zijn twee groepen organismen: zeevogels en zoogdieren. Hun leven is afhankelijk van regelmatig contact met het wateroppervlak; in het geval van zeevogels om voedsel te vinden en te rusten tussen vluchten, en voor zoogdieren om aan het wateroppervlak te ademen. Wanneer zich koolwaterstoffen op het wateroppervlak bevinden bestaat het risico dat ze deze inslikken, inademen of dat hun pels of veren ermee besmeurd geraken.
Vogels die besmeurd zijn met olie verliezen hun thermische isolatie, drijfvermogen en stijgkracht. Voor zoogdieren die hun pels likken, betekent een oliekleed een risico tot het inslikken van olie. Daarnaast loopt de fauna ook het risico op het rechtstreeks inslikken van de olie, op irritatie van de ogen en neusgaten, op het inademen van toxische dampen, op verstikking doordat ze bedekt werden onder een olielaag en op toxische effecten op langere termijn die het metabolisme van het organisme schaden (Cedre 2007).
Vervuiling van de kustlijn
Wanneer een olielek de kustlijn bereikt of zeer dicht bij de kust optreedt, kan de vervuiling en bedekking met olie een impact hebben op de populaties in de bij eb droogvallende zone, en op de verschillende menselijke activiteiten die aan zee plaatsvinden. Zeevogels en -zoogdieren zijn ook voor de hand liggende slachtoffers, zoals talrijke vogelsoorten die zich bij en op het strand voeden bij laag tij en zich nestelen aan de rand van de zee of zeezoogdieren die op de kust rusten. De algen, vissen en schaaldieren die in kustpoelen, op de rotsen en in het zand of modder leven, worden echter onvermijdelijk getroffen.
Naargelang het type kustlijn kan de impact variëren van zijnde relatief beperkt tot, aan de andere kant van het spectrum, extreem dramatisch. De gevoeligheid van verschillende substraten voor olie variëert aanzienlijk, van rotsachtige kusten tot kiezelstranden, grind, grof zand, fijn zand, moerasland, koraalriffen, enz. (Cedre 2007).
Economische impact
Vervuiling van kustzones met voorzieningen is een algemeen kenmerk van veel olielekken en leidt tot de verstoring van recreatieactiviteiten zoals zwemmen, pleziervaren, hengelen en duiken. Hotel- en restauranteigenaars en anderen die de kost verdienen in de toeristenbranche kunnen eveneens tijdelijke verliezen lijden. Een terugkeer naar de normale gang van zaken vereist een doeltreffend opkuisprogramma en het herstel van het vertrouwen van het publiek.
Industrieën die op zeewater rekenen voor hun normale bedrijfsactiviteit kunnen ook negatief getroffen worden door olievlekken. In het bijzonder elektriciteitscentrales en ontziltingsinstallaties, die grote hoeveelheden zeewater aanzuigen, kunnen risico lopen, vooral als hun waterinlaten zich dicht bij het zeeoppervlak bevinden en zo de kans vergroten om drijvende olie aan te zuigen. De normale activiteiten van andere industrieën aan de kust, zoals scheepswerven en havens, kunnen ook ontwricht worden door olievlekken en opruimingsactiviteiten (ITOPF).
Wil je meer weten? Gewoon onderstaande links volgen