2. Olievervuiling
Reactie op olievlekken
Terwijl de vluchtige delen snel verdampen, beginnen de resterende fracties van de olie zich te verspreiden en verweren na het vrijkomen onmiddellijk.
Het hoofddoel van het reageren op een olievlek is de impact ervan op de natuur en de gezondheid en activiteiten van de mens te reduceren. De juiste maatregelen hangen in ruime mate af van een gedetailleerde en continue inschatting van de olievlekomstandigheden. Dit zijn de beweging van de olie, de omvang van de vlek, de verplaatsing en het verwachte lot ervan. De beleidsvormers worden in zo'n geval bijgestaand door een team van wetenschappelijke, technische en financiële adviesgroepen. Goed opgeleide, goed uitgeruste en ondersteunde teams worden gemobiliseerd om ter plaatse op te treden.
Allereerst moet geprobeerd worden zoveel mogelijk olie in de tanks van het schip in nood te houden, voordat deze in de zee loopt. Met dit doel wordt het schip gestabiliseerd en de overblijvende olie in een andere tanker overgepompt.
Als de olie eenmaal in de zee terechtgekomen is, moet de olievlek constant bewaakt worden (zie volgende pagina). Onder normale omstandigheden (d.w.z. als de weersomstandigheden het toelaten) gebeurt dit door helikopters.
Geen moeite wordt bespaard om de olie zo dicht mogelijk bij de bron van het lek te verzamelen. Eenmaal de vlek zich begint te verspreiden en de zware fracties zinken, is de olie zeer moeilijk te verwijderen.
De doeltreffendste manier om een olievlek van het zeeoppervlak te verwijderen is de fysieke verwijdering ervan. Dit kan voorbereid worden door de plaats van de olievlek af te schermen met een een oliekerend scherm. De olie zal dan binnen het omsloten gebied blijven en kan van het oppervlak verwijderd worden.
Indien bijkomende risico's voor mens en het milieu uitgesloten of tenminste tot een minimum gereduceerd kunnen worden, kan het verbranden van de vervuilende stof een andere optie zijn.
Absorptiematerialen of bindmiddelen kunnen helpen het verspreiden en verdunnen van de oliefilm te beperken voordat deze fysiek van het wateroppervlak wordt verwijderd
Een andere optie is het gebruik van chemische dispergeermiddelen. Men heeft aangetoond dat, wanneer de omstandigheden voor het gebruik van dispergeermiddelen goed zijn, de toepassing ervan doeltreffend is en alles in aanmerking genomen ecologisch aanvaardbaar (met in het achterhoofd dat het alternatief misschien een met olie besmeurd strand is). Dispergeermiddelen kunnen aangebracht worden met behulp van sproeiboten en/of -vliegtuigen.
Hoe verder de vlek zich verspreidt (door de invloed van wind en stromingen), des te dunner de oliefilm wordt. Eenmaal de laagdikte tot minder dan ongeveer 1 mm afneemt, wordt het fysiek verwijderen van de olie bijna onmogelijk (zie figuur). Eenmaal de laagdikte minder is dan ongeveer 0,1 mm, zal de olie gewoonlijk onbehandeld gelaten worden.
Gegevensbron: CONCAWE 1981
