1. Inleiding

Waar komt zeevervuiling vandaan?

In het kader van internationale wetgeving zijn bronnen van zeevervuiling de volgende:

  • Bronnen en activiteiten op land,
  • Scheepvaart en andere activiteiten op zee zoals visserij en aquacultuur,
  • Storten,
  • Activiteiten op de zeebodem, zowel bij de kust als offshore, en
  • Atmosferische bronnen.

(UN Atlas of the Oceans) (Atlas van de oceanen)

Veel lozingen van schadelijke stoffen gebeuren elke dag over de hele wereld bij het vullen, leegmaken en reinigen van tanks of leidingen of in het dagelijks bedrijf van fabrieken, pijpleidingen of oliebronnen op land. Deze lozingen kunnen het gevolg zijn van technische storingen, nalatigheid, vandalisme, ongevallen of gewapende conflicten. Lozingen kunnen op de oceaan voorkomen rechtstreeks in zee of op land, waar deze in de rivieren weggespoeld worden die uiteindelijk in de zee terechtkomen.

Zoom Sign
sewage outfall
Voorbeeld van een puntbron van zeevervuiling bij Delray Beach, Florida, een oceaanuitlaat loost 50.000 liter behandeld rioolwater per dag.
Foto: Steve Spring / Marine Photobank. Datum van de opname: 31.12.2002

Veel verontreinigende stoffen worden geloosd vanaf stationaire lokaties of vaste installaties. Voorbeelden van deze zogenaamde puntbronnen zijn lozingen van de behandeling van stedelijk afvalwater, industrie of viskwekerijen.

Lozingen van afvalwaterbehandelingsinstallaties en de industrie veroorzaken vervuiling door substanties die zuurstof verbruiken, voedingsstoffen en gevaarlijke substanties. De negatieve effecten hangen zeer sterk af van de mate waarin zulke lozingen behandeld worden alvorens waterwegen te bereiken (als dat sowieso al gebeurt).

Een aantal grote steden, zoals Athene, Barcelona, Brighton, Cork en Milaan, lozen hun afvalwater praktisch onbehandeld (UN Atlas of the Oceans).

Zoom Sign
pesticide application
Besproeiing met pesticide op bladsla in Yuma, Arizona (V.S.).
Foto: Jeff Vanuga / USDA Natural Resources Conservation Service

Men zegt dat vervuiling afkomstig van niet nader omschreven lozingspunten komt van diffuse bronnen.

De landbouw is een hoofdbron van diffuse vervuiling, maar ook stedelijk gebied, bosbouw, atmosferische neerslag en landelijke woongebieden kunnen belangrijke bronnen zijn.

storm drain
Rioolput
Foto: te vervangen

In stedelijke gebieden, waar wegstromend regenwater niet in behandelingsinstallaties terechtkomt, worden vervuilende stoffen die afgezet worden op ondoorlaatbare oppervlakken (bv. straten of voetpaden) in de oppervlaktewateren in de buurt meegespoeld.

Die vervuilende stoffen zijn o.a. metalen, pesticiden, koolwaterstoffen, oplosmiddelen, enz. en komen van verschillende bronnen inclusief de atmosfeer en de slijtage van wegen, banden en remmen.

Zoom Sign
oil tanker
Olietanker.
Foto: Cédre

Activiteiten op zee die tot zeevervuiling leiden omvatten accidentele en opzettelijke lozingen. Accidentele vervuiling kan bijvoorbeeld gebeuren na de aanvaring van een olietanker of bij het verlies van lading.

Opzettelijke vervuiling is te wijten aan zogenaamde operationele lozingen: het vrijkomen van afvalwater met een bepaalde hoeveelheid vervuilende stoffen. Operational discharges are linked to the routine activity of a vessel. They include the washing of tanks and machinery and the release of ballast water.



Zoom Sign
car exhaust
Uitlaatgassen van auto's.
Foto: Wikimedia Commons

Uitlaatgassen van auto's of de industrie komen door verdamping in de waterkringloop terecht en condenseren dan met waterdamp om wolken te vormen. Deze atmosferische lozing keert onder de vorm van regen naar het aardoppervlak terug; ofwel rechtstreeks in de zee of via stromen en rivieren.





We kunnen concluderen dat er drie hoofdtransportroutes zijn van vervuilende stoffen in de zee:
  1. rechtstreeks (door het vrijkomen van afvalstromen of door lozingen)
  2. via rivieren (wegstromend regenwater, rioolwater)
  3. via de atmosfeer (stofafzetting en regen)


De meeste vervuilende stoffen (ongeveer 50-80%, afhankelijk van de studie) zijn van het land afkomstig! De voornaamste bronnen van kust- en zeevervuiling, die van het land afkomstig zijn, verschillen echter van land tot land.

Animation: Sources of Marine Pollution
Bron: Cédre
Ontwerp: Hippocampe.com

Wil je er meer over weten?