Het verweren van olie op het wateroppervlak (4/4)
- Chemische en biologische processen -
7. Foto-oxidatie (chemisch proces)
Koolwaterstoffen kunnen met zuurstof reageren, wat kan leiden tot hetzij de vorming van oplosbare producten hetzij persistente teer. Oxidatie wordt bevorderd door zonlicht; er is een rechtstreeks verband tussen de snelheid ervan en de lichtsterkte en dikte van de slik.
De oxidate van koolwaterstoffen is een zeer traag proces; het heeft weinig invloed op de kortetermijnevolutie van een olievlek. Zelfs onder intens zonlicht breken dunne oliefilms maar langzaam af en gewoonlijk minder dan 0,1% per dag. Dikke lagen van zeer viskeuze oliën of water-in-olie-emulsies hebben de neiging te oxideren tot persistente residu's in plaats van af te breken naarmate verbindingen met een hoger moleculair gewicht worden gevormd die een beschermende oppervlaktelaag creëren zoals het geval is bij teerballen (ITOPF 2002).
8. Biodegradatie (biologisch proces)
Zeewater bevat een verscheidenheid aan mariene micro-organismen die in staat zijn olieverbindingen te metaboliseren. Dit zijn o.a. bacteriën, schimmels, gisten, zwammen, eencellige algen en protozoa die olie kunnen gebruiken als bron van koolstof en energie.
Zulke organismen zijn wijd verspreid doorheen de wereldoceanen alhoewel ze de neiging hebben meer voor te komen in chronisch vervuilde kustwateren, zoals die met regelmatig scheepvaartverkeer of die industriële lozingen en onbehandeld rioolwater krijgen. De voornaamste factoren die van invloed zijn op de snelheid en omvang van de biodegradatie zijn de karakteristieken van de olie, de beschikbaarheid van zuurstof en voedingsstoffen (voornamelijk stikstof- en fosforverbindingen) en de temperatuur.
Omdat de micro-organismen in het water leven, waaruit ze zuurstof en essentiële voedingsstoffen halen, kan biodegradatie enkel plaatsvinden op het grensvlak olie/water. Op zee vergroot de vorming van oliedruppels, hetzij door natuurlijke hetzij door chemische dispersie, het grensvlakoppervlak dat beschikbaar is voor biologische activiteit en kan dus zo degradatie bevorderen.
Bron: hertekend naar Cedre
Foto: Ed Owens-Polaris Applied Sciences
Daarentegen zal olie die in dikke lagen op de kust of boven de hoogwaterlijn aanspoelt een beperkt oppervlak hebben en onderhevig zijn aan drogere condities, die degradatie extreem langzaam zullen maken, met als gevolg dat de olie gedurende vele jaren blijft liggen. Evenzo wanneer oliën eenmaal in sedimenten op de kust of zeebodem opgenomen worden, is degradatie zeer sterk gereduceerd of kan deze stoppen door het gebrek aan zuurstof en/of voedingsstoffen. De verscheidenheid aan factoren die biodegradatie beïnvloeden maakt het moeilijk om de snelheid te voorspellen waarmee olie verwijderd kan worden. Hoewel biodegradatie duidelijk niet in staat is om massa's aan olieophopingen te verwijderen, is hij één van de hoofdmechanismen waarmee gedispergeerde olie of de laatste sporen van een vlek op kusten uiteindelijk verwijderd worden.
