Πρόσθετο Υλικό 1.1a: MARPOL
Η Διεθνής Σύμβαση για την Πρόληψη της Ρύπανσης από Πλοία

Η Σύμβαση MARPOL είναι η κύρια διεθνής σύμβαση που καλύπτει την πρόληψη της ρύπανσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος από πλοία και λειτουργικά ή τυχαία αίτια. Είναι ένας συνδυασμός δύο συνθηκών που εγκρίθηκε το 1973 και το 1978 αντίστοιχα, και ενημερώνεται από τροποποιήσεις με την πάροδο του χρόνου.

ασφαλής και αποτελεσματική ναυσιπλοΐα σε καθαρούς ωκεανούς
Πηγή: IMO

Η Σύμβαση περιλαμβάνει τους κανονισμούς που στοχεύουν στην πρόληψη και ελαχιστοποίηση της ρύπανσης από τα πλοία - τόσο της ακούσιας ρύπανσης όσο από συνήθεις πράξεις - και σήμερα περιλαμβάνει έξι τεχνικά Παραρτήματα:

Παράρτημα I: Κανονισμοί για την πρόληψη της ρύπανσης από πετρέλαιο
Παράρτημα II: Κανονισμοί για την καταπολέμηση της ρύπανσης από μεγάλες ποσότητες επιβλαβών υγρών ουσίιών (δηλαδή χημικών ουσιών που μεταφέρονται από τα χημικά δεξαμενόπλοια)
Παράρτημα III: Κανονισμοί για την πρόληψη της ρύπανσης από επιβλαβείς ουσίες που μεταφέρονται δια θαλάσσης σε πακεταρισμένες μορφές, ή σε εμπορευματοκιβώτια, φορητές δεξαμενές ή οδικά και σιδηροδρομικά βαγόνια δεξαμενές
Παράρτημα IV: Πρόληψη της ρύπανσης από τα λύματα πλοιών
Παράρτημα V: Πρόληψης της ρύπανσης από τα σκουπίδια πλοιών
Παράρτημα VI: Πρόληψη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από τα πλοία (έναρξης ισχύς 19 Μαίου 2005)

Παραρτήματα I, II, IV, και V περιέχουν κανινισμούς για π.χ. τις απαιτήσεις που ισχύουν για την απαλλαγή ελαίων, χημικών προϊόντων, λυμάτων και απορριμμάτων στη θάλασσα.

Σύμφωνα με το Παράρτημα Ι, ένα μια βιβλίο μητρόου πετρελαίου θα πρέπει να τηρείται για την εγγραφή των πράξεων που αφορούν τηρίψη ελαίων (από το μηχανοστάσιο του πλοίου και τις δεξαμενές φορτίου)

Το Παράρτημα II απαιτεί την τήρηση ενός βιβλίου με το μητρό φορτίου για τα χημικά φορτία..

Το παράρτημα V προϋποθέτει τη διατήρηση ενός βιβλίο καταγραφής απορριμμάτων..

Τα συμβαλλόμενα κράτη πρέπει να αποδεχθούν τα Παραρτήματα Ι και ΙΙ, ενώ τα άλλα παραρτήματα είναι προαιρετικά.

Η ριψη πετρελαίου ιλύς που συσσωρεύεται στο μηχανοστάσιο όταν χρησιμοποιείται βαρύ πετρέλαιο είναι παράνομη. Τα Bilge ύδατα που περιέχουν πετρέλαιο και καταλοιπα από φορτίο πετρελαιοφόρου μπορούν να απορρίπτονται μόνο υπό αυστηρούς κανονισμούς και σε μικρές ποσότητες ή μετά από έντονη εξασθένηση. Κατά γενικό κανόνα τα πετρελαία που περιέχουν υπολείμματα πρέπει να παραδίδονται. τα λιμάνια παρέχουν ειδικές δεξαμενές συλλογής για αυτό το σκοπό.

Τα υπολείμματα από το φορτίο των χημικών δεξαμενών πρέπει να επεξεργάζονται με τον ίδιο τρόπο. Ανάλογα με την τοξικότητα της ουσίας και των κινδύνων για το περιβάλλον, η απόρριψη στη θάλασσα είναι δυνατό μόνο υπό αυστηρούς κανονισμούς και μόνο σε μικρές ποσότητες.

Zoom Sign
Χάρτης των υπογράφοντων χώρων μελών MARPOL
Μέλη της σύμβασης MARPOL για τη θαλάσσια ρύπανση.
Πηγή: Wikimedia Commons

"Ειδικές περιοχές" σύμφωνα με το MARPOL

Στα Παραρτήματα Ι, ΙΙ και V η MARPOL καθορίζει ορισμένες θαλάσσιες περιοχές ως ειδικές περιοχές στις οποίες, για τεχνικούς λόγους που αφορούν τις ωκεανογραφικές και οικολογικές κατάστασεις και στην θαλάσσια κυκλοφορία τους, απαιτείται η υιοθέτηση ειδικών υποχρεωτικών μεθόδων για την πρόληψη της θαλάσσιας ρύπανσης. Σύμφωνα με τη Σύμβαση, αυτές οι ειδικές περιοχές είναι εφοδιασμένες με ένα υψηλότερο επίπεδο προστασίας σε σχέση με άλλες θαλασσινές περιοχές.

Κατάλογος ειδικών περιοχών σύμφωνα με το MARPOL

"Ιδιαίτερα Ευαίσθητες Θαλάσσιες Περιοχές" σύμφωνα με το MARPOL

Μια Ιδιαίτερα Ευαίσθητη Θαλάσσια Περιοχή (PSSA) είναι μια περιοχή που χρειάζεται ειδική προστασία μέσω δράση του ΙΜΟ, λόγω της σημασίας που της αναγνωρίζεται για οικολογικούς, κοινωνικο-οικονομικούς ή επιστημονικούς λόγους, η οποία μπορεί να είναι ευάλωτοι σε βλάβες που προκαλούνται από τις διεθνείς ναυτιλιακές δραστηριότητες.

Zoom Sign
Χάρτης μιας ιδιαίτερα ευαίσθητης θαλάσσιας περιοχής: Η Θάλασσα Wadden
Παράδειγμα ιδιαίτερα ευαίσθητης θαλάσσιας περιοχής (PSSA), όπως ορίζεται από τον ΙΜΟ.
Πηγή: Wadden Sea Secretariat

Τα κριτήρια για τον προσδιορισμό των ιδιαίτερα ευαίσθητων θαλάσσιων περιοχών περιλαμβάνουν οικολογικά κριτήρια, όπως είναι τα μοναδικά ή σπάνια οικοσυστήματα, η ποικιλομορφία του οικοσυστήματος, ή η ευπάθεια στην υποβάθμιση από φυσικά φαινόμενα ή ανθρώπινες δραστηριότητες - κοινωνικά, πολιτιστικά και οικονομικά κριτηρία, όπως είναι η σημασία της περιοχής για την αναψυχή ή τον τουρισμό - επίσης τα επιστημονικά και εκπαιδευτικά κριτήρια, όπως ο βιολογικός έρευνας ή η ιστορική αξία.

Κατάλογος των εγκριμένων Ιδιαίτερα Ευαίσθητων Θαλάσσιων Περιοχών