Mondiale steden, wereldsteden

Mondiale steden of wereldsteden zijn mondiale controlecentra en knooppunten van de wereldeconomie . Ze dienen als netwerken voor coördinatie, controle en mondiale expertise, als commandocentra voor TNC's (transnationale firma's), productiesites van diensten. Ze zijn ook centra van informatieverwerking en controle, informatiecentra, en hebben ook internationale standing in culturele, kunst- en politieke domeinen.

Wereldsteden zoals New York, Tokio, Londen, maar ook Los Angeles, Parijs, Moskou, Seoul en São Paulo bezitten een ruimtelijke concentratie aan verschillende mondiale controleactiviteiten en zijn de drijvende krachten van de wereldeconomie als mondiale controle-, commando- en managementcentra. Ze zijn de knooppunten die de kapitalistische wereldeconomie samenhoudt. Mondiale steden bestaan onafhankelijk van de ligging van de stad (Bronger 2004, Kraas 2007, Sassen 1991).

 

Zeven kenmerken van een mondiale stad:

• Basis voor commandocentra voor transnationale ondernemingen (TNC's)
• Belangrijk financieel centrum
• Centrum van snelle groeisector van bedrijfsgerichte diensten
• Plaats van internationale instellingen
• Belangrijk knooppunt van transport en verkeer
• Centrum van industriële productie
• Stad met de grootste bevolking

De meeste van de zogenaamde mondiale of wereldsteden zijn gelegen binnen die mondiale triade (Noord-Amerika, Europa en Azië). Behalve de "grote vier" hebben de meeste mondiale steden slecht gedeeltelijke mondiale commandofuncties en zouden daarom maar in beperkte mate mondiale steden genoemd mogen worden. Ze hebben mondiale functies in slechts enkele sectoren van de economie of cultuur. Los Angeles, de filmmetropool, dankt bijvoorbeeld haar vooraanstaande positie voornamelijk aan een van de belangrijkste luchtvaart- en scheepvaartverkeerscentra van de wereld (Bronger 2004).

De vier wereldsteden: New York, Parijs, Tokio en Londen

Letterlijk, mondiale steden of "commandocentra met internationale standing", "wereldsteden met executieve functies" zijn alleen de " big four": New York, Parijs, Tokio en Londen.

New York. Bron: NASA	Parijs. Bron: NASA Aster
Tokio. Bron: NASA Aster	Londen. Bron: NASA

Deze steden zijn de sleutel tot mondialisering. Mondiale stadseconomieën rekenen op geavanceerde producentendiensten zoals financiën, bankwezen, verzekeringen, rechten, managementconsultancy, publiciteit en andere diensten. De technologische revolutie maakte deze snelle onderlinge verbindingen en communicatie mogelijk.

Steden die het middelpunt van mondiale economische activiteit geworden zijn:

• Financiën: Frankfurt, Hong Kong, Amsterdam, Singapore, São Paulo, Shanghai
• Transport: Dubai, Rotterdam
• Informatietechnologie: Bangalore, Seattle, Silicon Valley (UN-HABITAT 2001)

Taak:1. Vergelijk de groei van de vier wereldsteden New York, Parijs, Tokio en Londen met de andere grootste steden in de wereld met behulp van de figuur links. Welke zijn de verschillen en gelijkenissen?