Meer opwelling - de Zuidelijke Oceaan en elders

Opwelling in de Zuidelijke Oceaan

In de voorbije jaren zijn wetenschappers zich beginnen realiseren dat de Zuidelijke Oceaan een zeer belangrijke rol speelt in het mengen van oppervlakte- en diepe wateren. Opwelling op grote schaal komt algemeen daar voor, waar sterke westenwinden het hele jaar rond Antarctica waaien.

Deze winden drijven een aanzienlijke waterstroming noordwaarts vanaf de kust van Antarctica, zoals in het kustopwellingsmechanisme voor het zuidelijk halfrond, en het oppervlaktewater wordt vervangen door water dat uit grote diepte is opgetrokken. In deze regio kan de groei van fytoplankton echter beperkt zijn door de beschikbaarheid van licht: normaal is licht slechts voldoende om het fytoplankton te laten bloeien in de australe zomer.

Andere oorzaken van opwelling

Eddies

Eddies kunnen ook voedselrijk water opwellen, wanneer ze zich vormen en zich over de oceaan verplaatsen. Gewoonlijk zijn het die eddies, die een negatieve sea surface height (SSH) - signatuur vertonen (d.w.z. een depressie aan de oppervlakte, wat ook overeenstemt met water dat kouder is dan de omliggende gebieden), die verantwoordelijk zijn voor het opwellen, terwijl de eddies met een positieve SSH (warme eddies) het tegengestelde effect hebben, d.w.z. ze voeren warme oppervlaktewateren omlaag.

De netto-impact van eddies (en andere voortstuwende elementen in de oceaan, zoals Rossby-golven) op de groei van fytoplankton in de mondiale oceaan wordt nog niet volledig begrepen en is een voorwerp van zeer actieve research door veel oceanografen.

Interacties van stromen

Tot slot kan het opwellen ook gebeuren daar waar twee stromen op elkaar inwerken. Een dergelijk geval is het gebied voor de kusten van Brazilië en Argentinië in de zuidwestelijke Atlantische Oceaan. Daar veroorzaakt de wisselwerking tussen de warme Braziliëstroom, die naar de zuidpool stroomt, en de koude Malvinasstroom, die in de richting van de evenaar stroomt (een uitloper van de Antarctische Circumpolaire Stroom) een enigszins dramatische fytoplanktonbloei.

Opwelling van de Brazilië-/Malvinasstroom - gezien vanuit de ruimte

Zoom Sign
Opwelling van de Brazilië-/Malvinasstroom
Een SeaWiFS-beeld gemaakt op 5 februari 1999, voor de kust van Argentinië in Zuid-Amerika. Wat het meest opvalt in dit beeld, is een lange, smalle band van hoge productiviteit die zich honderden kilometers uitstrekt van bij Buenos Aires en de Rio de la Plata-monding naar Patagonië toe. Deze band met hoge productiviteit duidt de convergentiezone aan tussen twee stromingssystemen, de warme, langs de kust zuidwaarts stromende Braziliëstroom en de koude, noordwaarts stromende Malvinas-/Falklandstroom.