Ενδημισμός (1/2)

Τί είναι ο ενδημισμός

Ένα είδος το οποίο η διανομή του περιορίζεται σε μια συγκεκριμένη περιοχή λέγεται ότι είναι ενδημικό σε εκείνη την περιοχή. Μια περιοχή με μεγάλο αριθμό ενδημικών ειδών είναι μια περιοχή με υψηλό ενδημισμό, και μια περιοχή με ένα μικρό αριθμό ενδημικών ειδών είναι μια περιοχή με χαμηλό ενδημισμό. Ο ενδημισμός μπορεί να θεωρηθεί από διαφορετικά συστηματικά επίπεδα ως είδος, γένος ή οικογενειακός ενδημισμός.

Η Ταξινόμιση του ενδημισμού

Τα ενδημικά είδη μπορούν να ταξινομηθούν από τα δια΄φοραά τους χαρακτηριστικά. Τα κύρια χαρακτηριστικά έιναι

  • διανομή,
  • τόπο καταγωγής
  • ηλικία(/li>
  • ταξινόμηση

Το εύρος διανομής/ ενός είδους μπορεί να είναι μεγάλο, και να εκτείνεται σε μια ολόκληρη ήπειρο, ή πολύ στενό, και να αφορά μόνο μερικά τετραγωνικά μέτρα. Ο τόπος προέλευσης μπορεί να είναι αυτόχθονος (μητρική), ή αλλόχθονος (αλλοδαπός). Υπάρχουν μεγάλες διαφορές στην ηλικία (φυλογένεση) των ενδημικών ειδών. Στο βασίλειο των φυτών, για παράδειγμα, υπάρχουν πολύ παλιά και απομονωμένα είδη, που χρονολογούνται από τις αρχές της Κρητιδικής Περιόδου (περίπου 150 εκατ. έτη). Μερικά παραδείγματα τέτοιων αρχαϊκών ενδημικών ειδών είναι το Ginkgo ή πολύτριχο δέντρο ( Ginkgo Biloba ) στην Κίνα και το Γιγαντιαίο Sequoia ή Μεγάλο Δέντρο ( Sequoiadendron giganteum ) στην Καλιφόρνια.

Zoom Sign
Ginkgo biloba
Φύλλα από Ginkgo biloba στο Βοτανικό Κήπο του Μουσείου του Bergen, Νορβηγία.
Φωτογραφία: Svein Harkestad / Wikimedia Commons
Zoom Sign
Sequoiadendron giganteum
Γιγαντιαίο δέντρο (Sequoiadendron Giganteum) στον Εθνικό Δρυμό Yosemite, ΗΠΑ.
Φωτογραφία: Jaknouse / Wikimedia Commons

Άλλα νεότερα ενδημικά είδη αναπτύχθηκανί σε περιορισμένους χώρους, λόγω μετάλλαξης . Καλούνται νεο-ενδημικά ή προοδευτικά ενδημικά και είναι λιγότερο από 3 εκατ. ετών. Πολλά νεο-ενδημικά φυτικά είδη, για παράδειγμα, του γένος Saxifraga (saxifrage), Primula (primrose) και Gentania (gentian) μπορούν να βρεθούν σε κοιλάδες των Νότιων Άλπων.

Αιτίες του ενδημισμού

Υπάρχουν δύο κύριες αιτίες των ενδημισμού: η παρουσία των εμποδίων ή/και η ακινησία ενός είδος . Τα εμπόδια μπορούν να εκπροσωπούνται για παράδειγμα από βουνά, ωκεανούς, λίμνες, ποτάμια ή ερήμους. Στο ιστορικό τις γης, η δημιουργία των βουνών πραγματοποιήθηκε σε διάφορες φάσεις, καθεμία από τις οποίες ακολουθήθηκε από την ανάπτυξη νέων ενδημικών ειδών. Πριον περίπου 200 εκατ. χρόνια, η ύπερ-ήπειρος Παγγαία άρχισε να διαλύεται (βλ. εικόνα). Αυτό οδήγησε στην απομόνωση των ηπείρων και των νησιών, όπου ο ζωικός και φυτικός κόσμος άρχισε να αναπτύσσεται με διάφορους τρόπους.

Zoom Sign
ηπειρωτική  ολίσθηση
Σύμφωνα με την θεωρία της ηπειρωτικής ολίσθησης, η ύπερ-ήπειρος Παγγάια άρχισε να διαλύει πριν περίπου 225 με 200 εκατ. χρόνια, με τον τελικό της θρυμματισμό στις ηπείρους όπως τις γνωρίζουμε σήμερα.
Πηγή: USGS