2. Αστικοποίηση
Γιατί οι άνθρωποι μετακινούνται;
Η εσωτερική μετανάστευση, η φυσική αύξηση του πληθυσμού και η διοικητική ανακατανομή των αστικών περιοχών είναι οι τρεις κύριοι λόγοι της αύξησης του αστικού πληθυσμού. Τα μεγαλύτερα ποσοστά αύξησης του αστικού πληθυσμού οφείλονται στην φυσική αύξηση και όχι στην εσωτερική μετανάστεση με τους φτωχότερους να συνδράμουν σε αυτή την α΄θξηση στις αναπτυσσόμενες περιοχές (UNFPA 2008, UN-HABITAT 2001, Pacione 2001).
Η μετανάστευση δεν είναι μια μεμονομένη διαδικασία, αλλά μια σύνθετη ανθρώπινη ανταπόκριση στις μεταβαλλόμενες τοπικές συνθήκες μέσα σε ένα παγκόσμιο οικονομικό σύστημα που τροφοδοτείται από οικονομικούς λόγους (βλέπε πίνακα).
Λόγοι μετανάστευσης από την ύπαιθρο της Βορειοανατολικής Ταϊλάνδης
Κύριοι λόγοι | Ποσοστό των ερωτηθέντων |
Για να κερδίσουν περισσότερα χρήματα για το νοικοκυριό | 52.9 |
Για να κερδίσουν περισσότερα χρήματα για τον εαυτό τους | 21.8 |
Για να κερδίσουν περισσότερα χρήματα για τους γονείς | 11.9 |
Για περαιτέρω σπουδές | 4.6 |
Για να κερδίσουν χρήματα για να χτίσουν σπίτι | 3.8 |
Για να κερδίσουν χρήματα για επενδύσεις στην γεωργία | 1.5 |
Για διασκέδαση | 1.1 |
Για να κερδίσουν χρήματα για την αγορά γης | 0.8 |
Άλλο | 1.6 |
Η μετανάστευση από την επαρχία στις πόλεις (αγροτική-αστική κινητικότητα) ελέγχεται από τους λεγόμενους παράγοντες ώθησης και έλξης. Η μόνιμη επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης στην χώρα, η προοπτική για ζωή και οι επιθυμίες των μεταναστών (παράγοντες ώθησης), καθώς και οι προσδοκίες, ειδικά για απασχόληση στην πόλη (παράγοντες έλξης) πείθουν του ανθρώπους να αφήσουν την επαρχειακή, μη ελκυστική περιοχή για την πόλη ως χώρο κατοικίας και εργασίας. Οι δύο παράγοντες είναι αλληλεξαρτώμενοι (βλέπε εικόνα).
Τα κορίτσια και οι νεαρές γυναίκες έχουν καλύτερες ευκαιρίες για εκπαίδευση και απασχόληση στις πόλεις των αναπτυσσόμενων χωρών. Σε αντίθεση με την επαρχία, είναι σε θέση να γνωρίσουν νέες τεχνολογίες και να ακολουθήσουν τις δικές τους επιθυμίες. Ως εκ τούτου, θα κάνουν λιγότερα παιδιά με αποτέλεσμα η αύξηση του πληθυσμού στις πόλεις να επιβραδύνει ή και να γίνει αρνητική (Latz 2007, Claaßen 2008).
Η ανάπτυξη των πόλεων του Τρίτου Κόσμου τροφοδοτείται παράλληλα από την υψηλή φυσική αύξηση του αστικού πληθυσμού. Η φυσική αύξηση του πληθυσμού στις πόλεις είναι κατά κανόνα χαμηλότερη από ότι στην επαρχία, δεδομένου ότι οι άνθρωποι έχουν καλύτερη πρόσβαση στον οικογενειακό προγραμματισμό και σε υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης. Ωστόσο, η παροχή διατροφης, εκπαίδευσης και στέγασης είναι πιο δύσκολη και δαπανηρή. Οι άνθρωποι από τις αγροτικές περιοχές που εισέρχονται στην πόλη, χρειάζονται χρόνο για να μάθουν και να προσαρμόσουν τον τρόπο ζωής τους σε αυτόν της πόλης. Στην αρχή, αυτή η διαδικασία είναι αργή και τουλάχιστον στην πρώτη γενιά ο αριθμός των παιδιών είναι υψηλός.
Παράγοντες ώθησης και έλξης
Οι άνθρωποι μεταναστεύουν από τις αγροτικές στις αστικές περιοχές, κυρίως λόγω των πολύ κακών οικονομικών συνθηκών στους αγροτικούς οικισμούς και όχι λόγω ρεαλιστικών προοπτικών απασχόλησης στις πόλης. Συχνά, οι ελπίδες τους στην πόλη δεν πραγματοποιούνται. Ο παραγωγικός κλάδος δεν είναι σε θέση να προσλάβει τους μετανάστες, γιατί ο τριτογενής τομέας και η παραοικονομία στις πόλεις είναι συχνά υπερμεγέθεις. Οι άνθρωποι συνεχίζουν να μεταναστεύουν στις πόλεις ανταποκρινόμενοι στους παράγοντες "ώθησης", οι οποίοι συχνά είναι περισσότερο φανταστικοί από πραγματικοί (Claaßen 2008, De Blij, Murphy 2003, Renwick, Rubenstein 1995).
Εργασία: 1. Εξηγήστε το μοντέλο της ώθησης και έλξης. Αναφέρετε τους λόγους για τους οποίους οι προσδοκίες των μεταναστών δεν πραγματοποιούνται.