Teledetectie van sites behorend tot het natuurlijk erfgoed

Iguazu National Park (2/2)

Bijdrage van teledetectie:
30 jaar aan veranderingen in de Werelderfgoedsite van Iguazu

Het is buitengewoon belangrijk om ons natuurlijk erfgoed te observeren met behulp van satellieten. Door de aarde te observeren vanuit de ruimte kunnen we veranderingen op de grond inschatten en eruit opmaken of deze veranderingen al dan niet bedreigend zijn voor de belangrijke flora en fauna die in Iguazu voorkomt. De bescherming van ons natuurlijk erfgoed houdt ook de bescherming in van alle soorten flora en fauna waaraan dit beschermd gebied onderdak biedt.

De staat van het behoud van de site en haar omgeving inschatten

Het behoud van sites behorend tot het natuurlijk erfgoed hangt nauw samen met veranderingen. In zekere zin gaan veranderingen in behoud en beheer hand in hand. Als er geen enkele verandering is opgetreden in de site en haar omgeving in bijvoorbeeld de laatste 300 jaar, dan is de site perfect bewaard gebleven en dan is de interne evolutie ervan een geheel natuurlijke evolutie geweest. Een dergelijke site vereist bijna geen beheer aangezien de natuur gewoon haar werk doet. Indien menselijke activiteiten de site en/of haar omgeving ernstig hebben aangetast, dan is het beheer van de site noodzakelijk en kan dit uiterst ingewikkeld worden.

Zoom Sign
Iguazu National Park vanuit de ruimte
Iguazu National Park, Argentinië en Brazilië, vanuit de ruimte, 23 februari 1973.
Bron: UNEP

Een interessante vergelijking waarbij teledetectie een uitstekend hulpmiddel is. Door beelden uit 1973 (boven) en 2003 (onder) te vergelijken kunnen we het volgende waarnemen: grote bosgebieden in het groen zijn omgevormd tot landbouwzone, vooral in het linker gedeelte van het beeld.

In 2003 reikt de landbouw precies tot aan de grenzen van het park. Bovendien werd de "Itaipu" dam gebouwd tussen 1973 en 2003. Deze dam is waar te nemen als een lichtblauwe vorm in het midden- en rechtergedeelte bovenaan het beeld.



Ooit was het gebied in de onmiddellijke omgeving van Brazilië (bovenaan rechts), Argentinië (onderaan rechts), en Paraguay (links) inheems woud en grasland, en zowel Argentinië als Brazilië hebben stukken land nabij de Watervallen voorbehouden als Nationale Parken. De gevolgen van een verschillend beleid m.b.t. landgebruik kunnen duidelijk worden gezien wanneer men het landschap van de Landsat MSS van 23 februari 1973 vergelijkt met het landschap van 12 mei 2003.

Paraguay heeft een volledige ontginning van het land toegelaten. In 1973 was nagenoeg het volledige gebied ten westen van de rivier Parana, die verticaal door het midden van het landschap loopt, met planten begroeid; in 2003 blijkt bijna alle land door de mens te zijn gecultiveerd, als een lappendeken van open ruimte en begroeide gebieden.

Zoom Sign
Iguazu National Park vanuit de ruimte
Iguazu National Park, Argentinië en Brazilië, vanuit de ruimte, 12 mei 2003.
Bron: UNEP

In Brazilië vormt een scherpe lijn tussen vaste beplanting en gecultiveerd land in het noorden de grens van het Iguazu National Park. Dit is een voorbeeld van teledetectie van, in dit geval, het succes van de Werelderfgoedconventie van UNESCO. Hier wordt immers aangetoond dat eens een gebied beschermd wordt, elke vorm van landbouw binnenin niet meer is toegestaan. Het is interessant om op te merken dat er in 1973 enkele open gebieden waren nabij de rivier Iguaçu ten noordoosten van de watervallen. Deze gebieden waren landbouwvelden voor de site beschermd werd, en eenmaal het gebied beschermd werd, zijn de landbouwpatronen langzaamaan beginnen te verdwijnen en komt de natuurlijke beplanting geleidelijk terug. Ondertussen heeft zich naar het noorden toe een enorm meer gevormd door een dam op de Parana (Itapu dam), en is de ontginning er omheen toegenomen.

In de provincie Misiones in het noordoosten van Argentinië, is de ontginning beduidend bescheidener dan in Paraguay, hoewel ook daar een nieuw stuwmeer verschijnt. Ten noordoosten van het stuwmeer verschijnen lappen kale grond, schijnbaar in terrassen verdeeld. Deze regio van Argentinië herbergt enkele van de laatst overblijvende uitgestrekte gebieden van een tropisch ecosysteem dat het Atlantische Woud wordt genoemd, een tropisch regenwoud dat verschilt van de Amazone en dat zich ooit uitstrekte langs het grootste gedeelte van Atlantische kust van Brazilië en enkele honderden kilometers landinwaarts.